Κάστρο Ωριάς

Το Κάστρο των   Καμπιών βρίσκεται πάνω από το ομώνυμο χωριό του Δήμου Καρδαμύλων, στην κορυφή υπερυψωμένου βράχου, όπου υπάρχει το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, γι' αυτό και οι ντόπιοι το αποκαλούν "Καστράκι της Αγίας Παρασκευής". Δεσπόζει σε ένα από τα ωραιότερα φυσικά τοπία της Χίου, πάνω από το κατάφυτο φαράγγι τωνΚαμπιών. Είναι κτισμένο πάνω σε μία βραχώδη έξαρση του εδάφους και είναι μικρής σχετικά κλίμακας. Είναι ένα χαρακτηριστικό μεσαιωνικό οχυρό που εκμεταλλεύεται με εξαιρετική δεξιοτεχνία τη φυσική οχύρωση του βράχου. Σώζονται στοιχεία από την εξωτερική του οχύρωση, αλλά όχι από τις εσωτερικές του εγκαταστάσεις. Πιθανολογείται ότι υπήρχε κάποιο κεντρικό κτίσμα, του οποίου τη θέση κατέλαβε αργότερα ο ναός της Αγίας Παρασκευής. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κλίμακα ανόδου που ξεκινά από το κάτω σημείο του βράχου είναι σκαλιστή πάνω σ' αυτόν και καταλήγει στην είσοδο του Κάστρου, όπου υπάρχει ημικυκλικό πυργόπουλο.

Η χρονολόγησή του τοποθετείται στα Βυζαντινά χρόνια από όλους τους ιστορικούς που το αναφέρουν (σύγχρονο με το Κάστρο των Απολίχνων, κατά το Ζολώτα), ωστόσο δεν έχει γίνει καμία αρχαιολογική έρευνα σ' αυτό, για περαιτέρω τεκμηρίωση. Ο Κ. Χωρεάνθης πάντως, αναφέρει ότι η ονομασία "Κάστρο της Ωριάς" δείχνει από μόνη της τη βυζαντινή προέλευση του οχυρού και απηχεί τη διαδεδομένη, σε όλο τον ελληνικό χώρο, παράδοση για την πολιορκία για πολλά χρόνια ενός κάστρου από εχθρικό στράτευμα. Μέσα στο Κάστρο βρίσκεται η Ωριά (=ωραία κόρη, Βασίλισσα) που έχοντας τα θάρρη της στη δυνατή οχύρωση του Κάστρου και στην ευνοϊκή, για άμυνα, θέση του, αντιμετωπίζει θαρραλέα τους πολιορκητές. Όμως, συνεχίζει η παράδοση, το Κάστρο κυριεύεται με προδοσία και η ηρωίδα, για να μην πέσει στα χέρια των εχθρών, γκρεμίζεται από το τείχος και σκοτώνεται.. Το σχετικό δημοτικό τραγούδι του "Κάστρου της Ωριάς" είναι διαδεδομένο σε όλο τον ελληνικό χώρο. www.chios.gr

διαβάστε περισσότερα.... “Κάστρο Ωριάς”

ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΡΗΝΑ

Ο ναός της Παναγίας Κρήνας, στους Βαβύλους, κατασκευάστηκε στα τέλη του 12ου αι. Κτήτορες του αρχικού ναού ήταν ο Ευστάθιος Κοδράτος και η σύζυγός του Ειρήνη Δούκαινα Πεπαγωμένη που ανήκαν στον κύκλο της αυλής της Κωνσταντινούπολης και διακόσμησαν τον ναό με τοιχογραφίες.

Διασώζεται ακόμα εντός του ναού τοιχογραφικός διάκοσμος άλλων πέντε διαφορετικών εποχών (αρχές 14ου αι., 15ου αι., 16ου αι.,18ου αι., και 19ου αι.). 

Με τον καταστροφικό σεισμό του 1881 κατέρρευσε το ημισφαιρικό τμήμα του τρούλου του κυρίως ναού καθώς και ο τρουλίσκος του νάρθηκα, οι οποίοι ανακατασκευάσθηκαν στην συνέχεια.

Ο ναός της Παναγίας Κρήνας ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο των "νησιώτικων" οκταγωνικών ναών και μιμείται σε περιορισμένο μέγεθος το καθολικό της Νέας Μονής.

Αποτελείται από τον κυρίως ναό, εσωνάρθηκα και τον ερειπωμένο σήμερα εξωνάρθηκα. Ο κυρίως ναός και ο εσωνάρθηκας είναι σύγχρονοι και κατασκευάστηκαν στα τέλη του 12ου αι., ενώ ο εξωνάρθηκας προστέθηκε πολύ αργότερα κατά τον 18ο αι. Στο μεγαλύτερο μέρος του, το εσωτερικό καλύπτεται από τοιχογραφίες του 12ου αι.

Κατά το 1968 στερεώθηκε και επισκευάστηκε η στέγη, ενώ το 1983 έγιναν στερεωτικές εργασίες στον δυτικό τοίχο του εξωνάρθηκα και επί μέρους εργασίες στην στέγη του ναού. Τα έτη 1988 και 1995 πραγματοποιήθηκαν διερευνητικές τομές στα θεμέλια του ανατολικού τμήματος του ναού. Από το 1981 έως το 1984 αποτοιχίσθηκαν οι μεταγενέστερες φάσεις τοιχογραφιών που κάλυπταν όλο το εσωτερικό και αποκαλύφθηκε η αρχική φάση του 12ου αι. Τμήμα των αποτοιχισμένων τοιχογραφιών έχει συντηρηθεί (μερικές εκτίθενται), ενώ στις υπόλοιπες συνεχίζεται η συντήρηση. 

Αποτοιχισμένες τοιχογραφίες δώδεκα προφητών που ανήκουν στην δεύτερη φάση διακόσμησης βυζαντινής εποχής του ναού (14ου αι.) εκτίθενται στο κτίριο περιοδικών εκθέσεων 'Ιουστινιάνι' στο Φρούριο Χίου. Ακόμη, στο Βυζαντινό Μουσείο Χίου (Μετζητιέ Τζαμί) εκτίθενται αποτοιχισμένες τοιχογραφίες, οι οποίες προέρχονται από την τοιχογράφηση του ναού που έγινε το έτος 1734 από τον ζωγράφο Μιχαήλ Χωματζά.

Ο ναός παραμένει κλειστός για το κοινό και ανοίγει μόνο κατά τη θερινή περίοδο, επειδή συνεχίζονται οι εργασίες συντήρησης στις τοιχογραφίες και το εσωτερικό του. 

                  WWW.CHIOS.GR

διαβάστε περισσότερα.... “ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΡΗΝΑ”

Ναός Απόλλωνα στα Φανά

Τα Φανά ήταν ένας τόπος λατρείας του νησιού με τη μακρόχρονη παράδοση που άρχισε τον 9ο αιώνα π.Χ., συνεχίστηκε με τις λαμπρές φάσεις της αρχαϊκής εποχής, μετατράπηκε σε χριστιανικό κέντρο από τα πρωτοβυζαντινά χρόνια για να καταλήξει σήμερα σ` ένα μικρό εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων κτισμένο στον ίδιο ακριβώς χώρο, σ` ένα ύψωμα που λίγο απέχει από τον όρμο. Από τον περίφημο ναό του Απόλλωνα που ίσως ονομάστηκε έτσι «από του εκείθεν αναφανήναι τη Λητοί την Δήλον» και ήταν το Δήλιον της Χίου, σήμερα σώζονται ελάχιστα λείψανα. Από την παλαιότερη φάση τη γεωμετρική προέρχονται κομμάτια αγγείων και μικροαντικείμενα και σ` αυτήν πιθανόν ανήκουν δύο μικρά τμήματα κατεστραμμένου τοίχου περιβόλου στη Δυτική πλευρά, κτισμένα από ακανόνιστα κομμάτια ασβεστόλιθου.  Σώθηκαν όμως και μεγαλύτερα τμήματα από τον πρώιμο αρχαϊκό περίβολο, που εντοπίστηκε σε μήκος 74 συνολικά μέτρων και πιθανότατα περιέβαλε καμπυλωτά τον ιερό λοφίσκο. Κτίστηκε τον 6ο π.Χ. αιώνα από ακατέργαστες πέτρες μετρίου μεγέθους με ομαλή μόνο την εξωτερική όψη. Σύγχρονες με τον τοίχο είναι δύο σειρές από σκαλοπάτια πλάτους 1,6 μέτρα σε ένα σημείο της Βόρειας πλευράς για την πρόσβαση στο ιερό.

Η επόμενη φάση είναι μια γενική ανακαίνιση και σε αυτήν ανήκει ο μεγάλος εξωτερικός περίβολος που κτίστηκε στα τέλη του 6ου  π.Χ. αιώνα με ευθείς δόμους από μαρμαροειδείς εγχώριους κυανόφαιους τιτανόλιθους.  Η Δυτική πλευρά, η ορατή από το δρόμο που έφερνε από το λιμάνι, ήταν προσεχτικότερα δουλεμένη. Σε μήκος 50 μέτρων ο τοίχος κάμπτεται στο βόρειο άκρο του σε ορθή γωνία και συνεχίζει βόρεια σε μήκος 53,50 μέτρα, όπου υπάρχει μια προεξοχή (20,6 μέτρα μήκους και 1,8 μέτρα πλάτους) με σειρά σκαλοπατιών στην κάθε άκρη της για την πρόσβαση, όπως και στην προηγούμενη περίοδο. Η βόρεια πλευρά συνεχίζεται άλλα 8, μέτρα και στο Ανατολικό άκρο, ο τοίχος κάμπτεται σε αμβλεία γωνία και προχωράει ανατολικά. Από τον αρχαίο ναό λίγα λείψανα διατηρήθηκαν. Το οικοδομικό υλικό (κυβόλιθοι, κολώνες, διακοσμητικά τμήματα) χρησιμοποιήθηκε στις μεταγενέστερες χριστιανικές εκκλησίες που χτίστηκαν κατ` ευθείαν επάνω του ή διασκορπίστηκε σ πολύ μακρινές αποστάσεις από αυτόν. Στην αρχική του θέση αποκαλύφθηκε μόνο το θεμέλιο της Β.Α (η Ανατολική πλευρά 8,5 μέτρα και η Βόρεια σε 25,70 μέτρα) γωνίας κτισμένο από μεγάλες πλακοειδείς πέτρες κυρίως πύρινες. Διάφορα αρχιτεκτονικά μέλη συγκεντρώθηκαν από διάφορα σημεία αυτής της θέσης αλλά και από τη γύρω περιοχή.

Πιθανόν ο ναός να καταστράφηκε μετά την αποτυχία της Ιωνικής επανάστασης (494 π.Χ) και να ξαναχτίστηκε αργότερα. Ως οικοδομικό υλικό χρησιμοποιήθηκε γκρι – μπλε μάρμαρο από το Λατόμι της Χίου στους τοίχους και λευκό μάρμαρο στις κολώνες και στα διακοσμητικά μέλη της ανωδομής. Οι βάσεις των κιόνων είναι χαρακτηριστικού ασιατικού τύπου και μοιάζουν με τον πρώτο δίπτερο ναός της Ήρας στη Σάμο. Αν και περιορισμένα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία δείχνουν ότι ο Ναός του Φαναιού Απόλλωνα ήταν ένας μεγαλοπρεπής ναός, εφάμιλλος των μεγάλων ναών της Ιωνίας. Η Χίος άλλωστε όπως και οι άλλοι Έλληνες της Ανατολής έρχονταν σε άμεση επαφή με τα αρχιτεκτονικά δημιουργήματα των Ασιατικών βασιλείων, που το κύριο χαρακτηριστικό τους ήταν το υπερφυσικό μέγεθος. Οι ανασκαφές στην περιοχή του ιερού, εκτός από τα αρχιτεκτονικά, αποκάλυψαν πολλά σημαντικά ευρήματα: αγγεία, ειδώλια, νομίσματα, μεταλλικά μικροαντικείμενα και κοσμήματα, καθώς και μια σειρά από αιγυπτιακούς σκαραβαίους και αγαλματίδια από φαγεντιανή, που δείχνουν τον πλούτο και την ακτινοβολία του ιερού. chiosonline.gr

διαβάστε περισσότερα.... “Ναός Απόλλωνα στα Φανά”

ΚΟΥΤΡΟΥΛΟΜΥΛΟΣ

Μέσα στην πόλη της Χίου ,απέναντι από το στρατόπεδο "ΣΑΛΑΛΕ" βρίσκεται ο ένας από τους δύο μύλους,γνωστός ως ΚΟΥΤΡΟΥΛΟΜΥΛΟΣ.

Ο άλλος έγινε......ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ(!!!!!).

Μπορούμε να σώσουμε τουλάχιστον αυτόν?Ή θα συνεχίσουμε να τον κρύβουμε με δέντρα και με αυτοκίνητα,χρησιμοποιώντας την περιοχή σαν πάρκινγκ?

διαβάστε περισσότερα.... “ΚΟΥΤΡΟΥΛΟΜΥΛΟΣ”