Κάστρο Ωριάς

Το Κάστρο των   Καμπιών βρίσκεται πάνω από το ομώνυμο χωριό του Δήμου Καρδαμύλων, στην κορυφή υπερυψωμένου βράχου, όπου υπάρχει το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, γι' αυτό και οι ντόπιοι το αποκαλούν "Καστράκι της Αγίας Παρασκευής". Δεσπόζει σε ένα από τα ωραιότερα φυσικά τοπία της Χίου, πάνω από το κατάφυτο φαράγγι τωνΚαμπιών. Είναι κτισμένο πάνω σε μία βραχώδη έξαρση του εδάφους και είναι μικρής σχετικά κλίμακας. Είναι ένα χαρακτηριστικό μεσαιωνικό οχυρό που εκμεταλλεύεται με εξαιρετική δεξιοτεχνία τη φυσική οχύρωση του βράχου. Σώζονται στοιχεία από την εξωτερική του οχύρωση, αλλά όχι από τις εσωτερικές του εγκαταστάσεις. Πιθανολογείται ότι υπήρχε κάποιο κεντρικό κτίσμα, του οποίου τη θέση κατέλαβε αργότερα ο ναός της Αγίας Παρασκευής. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κλίμακα ανόδου που ξεκινά από το κάτω σημείο του βράχου είναι σκαλιστή πάνω σ' αυτόν και καταλήγει στην είσοδο του Κάστρου, όπου υπάρχει ημικυκλικό πυργόπουλο.

Η χρονολόγησή του τοποθετείται στα Βυζαντινά χρόνια από όλους τους ιστορικούς που το αναφέρουν (σύγχρονο με το Κάστρο των Απολίχνων, κατά το Ζολώτα), ωστόσο δεν έχει γίνει καμία αρχαιολογική έρευνα σ' αυτό, για περαιτέρω τεκμηρίωση. Ο Κ. Χωρεάνθης πάντως, αναφέρει ότι η ονομασία "Κάστρο της Ωριάς" δείχνει από μόνη της τη βυζαντινή προέλευση του οχυρού και απηχεί τη διαδεδομένη, σε όλο τον ελληνικό χώρο, παράδοση για την πολιορκία για πολλά χρόνια ενός κάστρου από εχθρικό στράτευμα. Μέσα στο Κάστρο βρίσκεται η Ωριά (=ωραία κόρη, Βασίλισσα) που έχοντας τα θάρρη της στη δυνατή οχύρωση του Κάστρου και στην ευνοϊκή, για άμυνα, θέση του, αντιμετωπίζει θαρραλέα τους πολιορκητές. Όμως, συνεχίζει η παράδοση, το Κάστρο κυριεύεται με προδοσία και η ηρωίδα, για να μην πέσει στα χέρια των εχθρών, γκρεμίζεται από το τείχος και σκοτώνεται.. Το σχετικό δημοτικό τραγούδι του "Κάστρου της Ωριάς" είναι διαδεδομένο σε όλο τον ελληνικό χώρο. www.chios.gr